Laat je verbazen door de Dender

De Dender is een eigenzinnige rivier. Fietsend of wandelend langs zijn meanders vol groen kom je altijd tot rust. Neem je tijd om er stil te vallen, eens rond te kijken, te genieten van een stuk natuur of te picknicken aan één van de bruggen en sluizen. Of sla eens af van het jaagpad en laat je verrassen door een gezellige dorpskern, een moerassig natuurgebied of een trotse stad als Geraardsbergen. Houd zeker de feestkalender in de gaten, want soms gaan in de Dendervallei alle sluizen open tijdens een van de bruisende feesten en dat wil je niet missen!

Lesje aardrijkskunde

Voordat we alle geheimen prijsgeven over de Dendervallei, eerst een lesje aardrijkskunde: de Dender ontspringt in het Waalse Ath, steekt vlak voor Geraardsbergen de taalgrens over en slingert zich dan tussen Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen door om 65 kilometer verderop uit te monden in de Schelde.  

De Dender is meer dan een blauwe kronkellijn op de kaart. Hij verenigt plaatsen, mensen en momenten. Hij is het vertrekpunt voor fietstochten, wandelingen door oude meanders, een historisch stadsbezoek aan Geraardsbergen met zijn eeuwenoude tradities of een sportdag in de Gavers. Waar wacht je nog op?

We beginnen onze kennismaking met de Dendervallei op twee wielen: een heerlijke manier om je te verplaatsen op het verharde jaagpad dat alles en iedereen aan elkaar rijgt. Je spot er alle verborgen hoeken en kanten van de Dendervallei en Geraardsbergen, de bruisende stad waar de Dender doorstroomt.

Recht naar de bron

Vanuit het historisch centrum van Geraardsbergen sta je in een wip op het jaagpad langs de Dender. Aan jou de keuze waar je heen wil: zuidwaarts, naar de bron van de Dender? Dan kom je al na luttele kilometers de brug van Overboelare tegen: een zalig stukje groen waar het terras van ‘t Bruggenhuis op uitkijkt. ‘t Bruggenhuis is een gezellige taverne en jazzcafé, in een vorig leven een stoer schipperscafé. Nu mikt het op fietsers: je kunt er kleine herstellingen uitvoeren of je elektrische fiets opladen. 

Klaar om verder te gaan? Na 5 kilometer sta je al in Twee-Akren, het eerste Waalse plaatsje dat je tegenkomt op de Dender voorbij Geraardsbergen. We hebben de taalgrens overgestoken. Al snel sta je in Lessen, waar een verroeste scheepslader zich aftekent langs de Dender. Enkele mooie sluizen en bruggen verder kom je aan in Ath, de bron van de Dender.
 

Stroomafwaarts

Daal je liever af, volg dan de Dender stroomafwaarts. Wanneer je het prikkelende Geraardsbergen achter je gelaten hebt, word je van het ene op het andere moment ondergedompeld in ingeslapen dorpjes en glooiende velden. Auto's? Die kom je hier niet tegen, verrassingen des te meer. Het begint net buiten Geraardsbergen. Te midden van het groen zie je plots het kasteel van Boelare opdoemen in een kronkel van de Dender.

Het omgracht kasteel stamt uit het eerste kwart van de 17e eeuw. De voormalige zetel van de baronie Boelare heeft plaats geruimd voor de bewoners van een woonzorgcentrum. Op de oever van de Dender zie je een uitloper van het kasteel: een neogotisch tolhuisje steekt er zijn snuit uit.

Voorbij het kasteel blijven we de ondoorgrondelijke kronkels van de Dender volgen. Groener krijg je het niet. En dat is ook de bedoeling: na het rechttrekken van de Dender zijn de meanders, de thuishaven voor een keur aan fauna en flora, buitenspel gezet. Nu probeert de overheid de oevers weer milieuvriendelijk in te richten en waar mogelijk de woelige Denderboorden in ere te herstellen.
 

Veerpont

We fietsen voorbij het Provinciaal Domein De Gavers en krijgen een kabelveerpont in het vizier, een unieke manier om de Dender over te steken. In België blijven er maar een handvol van zulke veerponten over. Het werkt zo: tussen beide oevers zijn stalen kabels gespannen waarlangs de veerman de pont naar de overkant kan trekken. Nadat je het water bent overgestoken, zakken de kabels terug op de bodem zodat voorbijvarende schepen niet gehinderd worden. 

Tijd om even uit te blazen. Wijk aan de stuwsluis van Idegem even af van het jaagpad. Net voorbij de metalen ophaalbrug kom je op de hoek van de Ankerstraat ‘Eetcafé Break@4’ tegen. Ann en Wim trakteren je er op allerlei lekkers van de kaart maar ook op het zicht op de groene vallei. Het lijkt wel een aquarel. In dit decor kan je de nacht doorbrengen want het eetcafé huisvest een gastenverblijf. 
 

Oude meander

Al sinds de 17e eeuw wordt de Dender, de snelst stromende rivier van Vlaanderen, getemd. De kronkels en bochten werden rechtgetrokken en gekanaliseerd. Maar zo snel heeft de Dender zich niet gewonnen. De vroegere loop van de rivier is nog afgetekend in enkele oude meanders. Neem nu het natuurdomein ‘De Nuchten'.
 
Je waant je er helemaal weg van de wereld. En ook al kabbelt de Dender hier niet meer, toch is de grond een zompige massa gebleven: moerasgebied. Om het met droge voeten te dwarsen is een 600 meter lang knuppelpad aangelegd. Wie weet laat een ijsvogel, blauwborst, roerdomp of watervleermuis zich even zien. 

Je ontdekt dit natuurgebied via de wandelroute ' Wandelen Langs Gavers en Nuchten'.
 

Vijf verrassende routes

De oevers van de Dender hebben wel nog meer idyllische plaatsen voor jou in petto. Wil je ze allemaal op een rijtje? De fietsgids Fietsen langs de Dender neemt je op sleeptouw langs de Dender, de dorpen in de omringende valleien en de bruisende steden zoals Geraardsbergen en zijn Denderburen Aalst, Ninove, Dendermonde en Ninove. De gids bevat vijf verrassende knooppuntenroutes.
 

Volg de blauwe kronkels

Fietsknooppunten zijn niet je enige houvast om de weg te vinden. Op het Denderpad zal je verschillende keren blauwe lijnen opmerken met de hashtag #dendervallei. Ze staan symbool voor verbinding, verbinding door water en rust. 

Elke rechte blauwe lijn leidt je naar een rustplaats, zoals de bankjes aan de jachthaven in Geraardsbergen. Ideaal om even uit te blazen en te genieten van de de streek. Een andere blauwe lijn brengt je naar het Bruggenhuis in Overboelare of naar de schuilhut aan de sluis van Idegem.

Kronkelende lijnen voeren je naar plekken vol prikkels, weg van het Denderpad. Volg je ze, dan kom je uit in de Gavers, waar je je grenzen kan aftasten, het natuurgebied ‘De Nuchten’ en het centrum van Geraardsbergen.

De 3 M's

Geraardsbergen blijft een parel aan de kroon van de Vlaamse Ardennen. Geraardsbergen, dat is de stad met de 3 M's: de Muur, Mattentaart en Manneken-Pis. Jawel, Brussel is niet de enige stad met een beeldje van Manneken Pis. Meer zelfs: ons Manneken Pis is veel ouder dan dat in Brussel. Jammer voor die honderden toeristen die dagelijks het beeldje in Brussel fotograferen. Ze staan op de verkeerde plaats. 

We vertellen het graag met de knipoog, maar toch: het enige echte wildplassende ventje kom je tegen aan de trappen van het stadhuis op de Grote Markt in Geraardsbergen. In het Infokantoor Visit Geraardsbergen vind je het originele beeldje van Manneken Pis uit 1459 en zijn modieuze outfits.

Op de Grote Markt van Geraardsbergen is nog veel meer te zien. Je bent er omringd door bezienswaardigheden om vingers en duimen bij af te likken: de Sint-Bartholomeuskerk, de Marbol - de oudste gotische fontein van de provincie, het stadhuis met een kleurrijk schilderij van 'Het Laatste Oordeel' waarin de zeven hoofdzonden en de hel de hoofdrol spelen. Toch liever naar de hemel? Je hoeft niet per se gulzig te zijn om je op een van onze terrasjes te installeren. Een fris biertje, even genieten van de rust, meer moet dat niet zijn. 

Dubbel feest!

Vergis je niet: zo rustig is het hier niet altijd. In Geraardsbergen weten we wat feesten is: elk jaar wordt op het einde van de zomervakantie het zilveren reliekschrijn van Sint-Bartholomeus de stad rondgedragen, een 500 jaar oud gebruik waar we trots op zijn. Onze reuzen Goliath, Gerarda en Kinneken Baba openen de optocht, gevolgd door een fanfare die het reuzentrio begeleidt met marsmuziek. En dan gaan alle sluizen open. Na aankomst op de Markt barst een uitbundig volksfeest los dat tot de vroege uurtjes duurt.

Maar waarom zou je één keer feesten als het ook twee keer kan? Op een en dezelfde dag in het voorjaar slaan we twee vliegen in een klap: de Krakelingen en de Tonnekensbrand. Het dubbelfeest begint met een kleurrijke stoet met meer dan duizend figuranten. Op het einde van de stoet beklimt iedereen de Oudenberg en worden krakelingen rondgestrooid. Eén koekje bevat een briefje dat recht geeft op de gouden krakeling, een uniek juweel. 

Maar voordat de vijfduizend krakelingen worden bedeeld, moeten de hoogwaardigheidsbekleders van de stad een bodem wijn, met daarin een levend visje, drinken uit een zilveren kelk. Enkel in Geraardsbergen. 's Avonds wordt de stropop in brand gestoken op de top van de Oudenberg om de winter te verjagen, een eeuwenoude traditie.
 

Op wielerbedevaart

De kapel van OLV van de Oudenberg is een bedevaartsoord, ook voor wielerfans. Want de helling ernaartoe is een kuitenbijter: de Muur van Geraardsbergen scheidt elk jaar het kaf van het koren tijdens de Ronde van Vlaanderen, nog zo’n krachtige uitbarsting. In hun kielzog proberen duizenden  wielerliefhebbers de helling te beklimmen en hun grenzen af te tasten.

Je kunt Geraardsbergen niet verlaten zonder ergens een heerlijke mattentaart te proeven. Je vindt ze bij alle bakkers in de stad. Het officieel erkende streekproduct moet gemaakt zijn volgens het aloude recept en met melk uit de streek. Elk taartje is even lekker, maar natuurlijk legt elke bakker zijn eigen - geheime - accenten, zo eigenzinnig zijn ze wel. Proef, geniet en vergelijk. Je kunt er in elk geval zeker van zijn dat de taartjes met de grootste zorg en passie gemaakt zijn. 

Bekijk deze activiteit
 

Nog meer sporten...

Langs de Dender ligt het provinciaal domein De Gavers. Hier verveel je je nooit en heb je de spannende - of ontspannende! - activiteiten voor het rapen. Aan de zwemvijver van De Gavers is het elke dag hoogzomer. De strandzone is de perfecte plek om een kleurtje te vangen of een beach volleybaltornooi te doen met vrienden. Op de 20 hectare grote plas kan je ook roeien, surfen, peddelen in een waterfiets of kajakken. Regent het? Plons dan samen in zwembad Het Gaversbad. 

Maar de Gavers is zoveel meer dan waterpret. Je kunt er gocarten, een tocht maken op minifietsjes of mountainbikes, op en neer botsen op de trampoline, lasershooten, boogschieten, minigolfen of de klimmuur bedwingen.
 

...en ontspannen!

Wist je dat je op De Gavers ook kan blijven slapen? Op de camping sla je makkelijk zelf je tentje op. Maar als je daar geen zin in hebt, kan je ook altijd een bungalowtje huren. Voor betaalbare én comfortabele kamers ga je dan weer langs bij de jeugdherberg op het terrein. Wie het avontuurlijker wil, kan overnachten in een trekkershut, safaritent of tipi.

Natuurlijk verken je het gebied ook te voet – we zijn tenslotte in de Vlaamse Ardennen, dé wandelstreek bij uitstek. Het hele domein is voorzien van verharde wandelpaden, zodat ook buggy’s en rolwagens moeiteloos mee kunnen. 

Van al dat spelen, sporten en ontspannen heb je natuurlijk een reuzehonger gekregen. Dat treft, want met Restoga De Gavers is er een voortreffelijk restaurantje aanwezig. Hier bestel je kleine snacks, maar kan je ook uitgebreid lunchen en dineren. Voor ieder wat wils, dus!